Mazowsze to nie tylko stolica. To także wiele pięknych i ciekawych miejsc, które ją otaczają. Województwo mazowieckie oferuje mieszkańcom i przyjezdnym, w tym seniorom, obcowanie z dziką przyrodą, plażowanie nad brzegiem jeziora lub Wisły, a także możliwość zwiedzenia niezwykłych zabytków architektury wojskowej, obiektów historycznych i sakralnych. Co w szczególności warto zobaczyć w tym regionie?
1. Warszawa
To nie tylko największe miasto w kraju. To miejsce, które oferuje moc atrakcji dla seniorów, łącząc nowoczesność z historią. Po upadku powstania warszawskiego w 1944 r. stolica została zniszczona w ponad 80 proc. Do dziś z okresu wojny zachowało się wiele miejsc pamięci m.in. fragment muru getta czy jedyna ocalała po wojnie część miasta – Praga. Historyczne zabudowania seniorzy mogą podziwiać podczas spacerów po Starym i Nowym Mieście. Starówka to urokliwe kamienice, restauracje i kawiarnie, a także zachwycający pięknymi wnętrzami Zamek Królewski. Na spacer warto udać się do Parku Łazienkowskiego, dawnej rezydencji króla Stanisława Augusta, w którym znajdują się przepiękne ogrody: Królewski, Modernistyczny, Romantyczny. Warte odwiedzenia są też m.in. Pałac na Wyspie, Stara Oranżeria, Amfiteatr czy Pomnik Chopina. Warszawa obfituje w skwery i parki, a te, które seniorzy powinni odwiedzić w szczególności to – oprócz Łazienek Królewskich – Park Morskie Oko, Ogród Saski, Ogród Krasińskich, Park w Wilanowie, Park Ujazdowski czy (zajmujący powierzchnię tylko 1 ha) urokliwy ogród botaniczny na dachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Z tego miejsca dobrze widać Wisłę i Stadion Narodowy. A jeśli podróżującemu seniorowi zależy na uchwyceniu panoramy miasta, warto wjechać windą na 30. piętro Pałacu Kultury i Nauki. Ciekawym miejscem w Warszawie jest Centrum Nauki Kopernik, które zachęca do dotykania eksponatów i chłonięcia wiedzy wszystkimi zmysłami. Warto dodać, że w tym samym budynku mieści się Planetarium. Jeśli natomiast chcemy poznać historię tego niezwykłego miasta, najlepiej odwiedzić interaktywne Muzeum Powstania Warszawskiego. W czasie zwiedzania stolicy nie można pominąć również Muzeum Narodowego, Muzeum Wojska Polskiego czy Muzeum Żydów Polskich Polin. Doskonałym miejscem na spacer dla seniorów są nadwiślańskie bulwary, skąd możemy obserwować płynące po rzece promy lub przeprawić się na drugi brzeg tramwajem wodnym.
2. Żelazowa Wola
W środkowo-zachodniej części województwa mazowieckiego w powiecie sochaczewskim znajduje się urokliwa wieś o nazwie Żelazowa Wola. Miejscowość jest położona na Równinie Łowicko-Błońskiej, nad rzeką Utratą. Żelazowa Wola jest znana przede wszystkim jako miejsce urodzenia wybitnego kompozytora – Fryderyka Chopina. Jedną z kluczowych atrakcji podczas wczasów seniora w Żelazowej Woli jest Dom Urodzenia Fryderyka Chopina. W obiekcie, który niegdyś stanowił kompleks dworski, mieści się muzeum biograficzne, które przedstawia życie i twórczość wielkiego kompozytora. Do dziś zachował się dawny układ pomieszczeń, a także niektóre elementy wyposażenia. W muzeum znajduje się m.in. pierwsze wydanie kompozycji Chopina. Dom Chopinów jest udostępniony zwiedzającym, podobnie jak otaczający go park urządzony w latach 1932-1939. Około 7-hektarowy park leży nad niewielką rzeką Utratą. Seniorzy mogą w nim podziwiać gatunki roślin i drzew z różnych części świata, a także pomnik Fryderyka Chopina odlany z brązu autorstwa Józefa Gosławskiego. Dodatkową atrakcją dla seniorów są cyklicznie odbywające się w parku Recitale Chopinowskie.
3. Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu
Sierpc to miasto położone w północno-zachodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie sierpeckim. Mieszczące się w Sierpcu Muzeum Wsi Mazowieckiej to nietuzinkowe miejsce, w którym podczas wyprawy senior może na własne oczy zobaczyć zagrody wiejskie z początku XX w. Skansen założony został w 1971 r., początkowo jako Regionalne Muzeum Etnograficzne, które obecną nazwę uzyskało w 1987 r. Na terenie skansenu zajmującego ponad 60 ha, zlokalizowanego na styku rzek Sierpienicy i Skrwy znajduje się ponad 80 zabytków dużej i małej (kapliczki, piwnice, studnie) architektury, w tym 11 zagród chłopskich z przełomu XIX i XX w., dworek szlachecki po rekonstrukcji, obiekty mieszkalne i przemysłowe, drewniany kościółek (pochodzący z Drążdżewa) z XVIII w., drewniany wiatrak typu koźlak, a także Galeria rzeźby ludowej i Powozownia ze stałymi ekspozycjami. Obecnie w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu seniorzy podziwiać mogą ponad 13 tys. eksponatów! Zagrody zostały wiernie odwzorowane, a obiekty rozlokowanona kształt typowej XIX-wiecznej wsi (tzw. rzędówka). Na terenie kompleksu i wewnątrz obiektów seniorzy zobaczą m.in. przedmioty gospodarstwa domowego, meble, zabawki, narzędzia, maszyny rolnicze czy dawne warsztaty rzemieślnicze. To miejsce idealne na podróż seniora, któryzechce odpocząć od zgiełku miasta i przenieść się choć na chwilę do świata XIX-wiecznej wsi.
4. Kampinoski Park Narodowy
Kampinoski Park Narodowy to prawdziwa oaza spokoju, z której chętnie korzystają m.in. Warszawiacy i miejsce idealne na wycieczkę seniora. Park jest położony na obszarze trzech powiatów: nowodworskiego, pruszkowskiego i sochaczewskiego, rozciąga się na północny zachód od stolicy i pokrywa z obszarem Puszczy Kampinoskiej (w pradolinie Wisły). Od 2000 r. znajduje się na światowej liście rezerwatów biosfery UNESCO. Kampinoski Park Narodowy słynie z najlepiej zachowanych w Europiewydm śródlądowych i obszarów bagiennych, które porastają turzyce, zarośla, lasy olsowe i łęgowe. W Puszczy seniorzy najczęściej natkną się na bory sosnowe oraz na dęby(szypułkowy i bezszypułkowy, a także amerykański dąb czerwony). To urokliwe miejsce, w którym podziwiać można starorzecza Wisły, łachy, wyspy i zarośla. Żyją tu łosie (łoś to jednocześnie symbol parku), bobry i rysie. Ale to nie tylko bogactwo fauny i flory. W Parku znajdują się też miejsca pamięci historycznej, które dla seniorów mogą się okazać wyjątkowo ważne, m.in. mogiły powstańców z 1863 r., cmentarz partyzantów czy cmentarz w Palmirach z grobami Polaków rozstrzelanych przez Niemców w czasie II wojny światowej. Kampinos jest udostępniony turystom. Seniorzy mogą skorzystać z licznych szlaków pieszych, rowerowych i konnych,a także 9 ścieżek dydaktycznych. Do najciekawszych należą Ścieżka do Karczmiska, Ścieżka Wokół Opalenia czy Ścieżka Dolinką Roztoki. Nie bez powodu Narodowy Park Kampinoski nazywany jest zielonymi płucami stolicy – lasy zajmują ponad 70 proc. jego powierzchni! Ciekawostką jest to, że w otulinie Parku możemy odwiedzić Muzeum Kolei Wąskotorowej.
5. Zamek w Liwie
Liw to wieś zlokalizowana w środkowo-wschodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie węgrowskim.Jej najcenniejszym zabytkiem jest ruina gotyckiego zamku książęcego z XV w., dawna strażnica graniczna miejscowości. Obecnie zwiedzający ją seniorzy mogą zobaczyć w odrestaurowanym barokowym dworze sale i wieżę bramną. Z dawnego obiektu zachowały się gotyckie piwnice i fragmenty murów. Teraz w zamku znajduje się Muzeum-Zbrojownia, w którym podziwiać można ekspozycje dotyczące historii zamku, fotokopie rysunków, obrazy, a także broń i zbroje pochodzące z różnych epok.
Latem przed zamkiem w Liwie odbywają się inscenizacje turniejów rycerskich. To doskonałe miejsce na wycieczkę dla seniora. W komnatach dworskich i tych zlokalizowanych w wieży seniorzy mogą odwiedzić 4 różne sale, salę rycerską, hall, klatkę schodową, antresolę, zbrojownię i piwnicę. Podczas przechadzki po zamkowych komnatach mamy okazję podziwiać militaria pochodzące z okresu od XV do XX w. W większości zobaczymy tu zbiory malarstwa i grafiki, portrety wojskowych, widoki zamków, miast i mapy historyczne. To także zabytkowe meble, żyrandole i tkaniny, a nawet archeologiczne znaleziska. W gotyckich piwnicach organizowane są z kolei wystawy czasowe. Dodatkowo z miejscem tym wiążą się przynajmniej trzy legendy, a jedna z nich to historia Żółtej Damy, kobiety niesłusznie posądzonej o niewierność wobec męża i straconej. Według legendy jej duch krąży po zamku w brunatnej sukni, z żółtym czepcem na głowie i ciągnącym się po posadzkach żółtym woalem.
6. Twierdza Modlin
Seniorzy ceniący zabytki architektury wojskowej z pewnością powinni odwiedzić Twierdzę Modlin. Jedna z największych w Polsce i Europie warownia znajduje się prawobrzeżnej części Nowego Dworu Mazowieckiego. Dawne koszary wojskowe liczą 2250 m długości! Cały kompleks zajmuje blisko 60 ha powierzchni. Umocnienia są położone u zbiegu trzech rzek: Wisły, Narwi i Wikry, składają się cytadeli, dwóch pierścieni fortów (wewnętrznego, liczącego 8 fortów i zewnętrznego, który obecnie składa się z 10 fortów i 7 dzieł pośrednich). Twierdzę obsadzały wojska różnych państw, toteż seniorzy natkną się tu na elementy fortyfikacji polskiej, francuskiej czy rosyjskiej. W latach 1813-1939 obiekt był czterokrotnie broniony. Twierdzę można zwiedzać zarówno samodzielnie, jak i z przewodnikiem, pieszo lub busem, z którego mogą skorzystać seniorzy.Na szczególną uwagę zasługują: punkt widokowy na Wieży Czerwonej (taras znajduje się na wysokości 45 m), skąd rozpościera się przepiękna panorama koszar, ruin dawnego spichlerza i miejsce, w którym zbiegają się rzeki. Odwiedzić warto też prochownie ceglane i betonowe, magazyny i zabudowania koszarowe, pozostałości fortyfikacji polskich z 1939 r. i oczywiście cytadelę z przedmościem kazuńskim i nowodworskim. Na terenie kompleksu mieści się Multimedialne Centrum Historyczne Prochownia 197, w którym senior ma okazję zobaczyć liczne pamiątki z czasów II Rzeczypospolitej. Na wirtualnej strzelnicy seniorzy mogą spróbować swoich sił, obsługując (wirtualny) Ciężki Karabin Maszynowy i poczuć się jak obrońca Modlina z 1939 r.
7. Zamek Książąt Mazowieckich w Czersku
W odległości ok. 40 km od Warszawy znajduje się Czersk, otoczona sadami wieś wznosząca się na wysokiej nadwiślańskiej skarpie. Dawniej miejscowość była stolicą Ziemi Czerskiej, a następnie siedzibą książąt mazowieckich. Ponieważ miejsce to przecinały ważne szlaki handlowe, przeprawa przez Wisłę była mocno strzeżona. Dziś na czerskim wzniesieniu seniorzy mogą podziwiać ruiny średniowiecznego, gotyckiego Zamku Książąt Mazowieckich, który został wybudowany przez księcia Janusza Starszego na przełomie XIV i XV w. Pozostałością po dawnej budowli są trzy wieże. Na jednej z nich znajduje się taras widokowy, z którego rozpościera się widok na pradolinę Wisły. Zamek ma nieregularną podstawę, najprawdopodobniej wyznaczoną przez wały dawnego grodu. Seniorzy mogą podziwiać bramę wjazdową, umieszczoną w gotyckiej, czworobocznej wieży o wysokości 22 m. Dawniej mieściła się w niej komnata burgrabiego. Kolejne dwie wieże wzniesione na planie koła w czasach panowania książąt mazowieckich znajdowały się na wysokości murów obronnych. Następnie zostały nadbudowane do obecnej wysokości w latach 1526-1547. Do dziś możemy oglądać zachowane pozostałości murów obronnych, w obrębie których znajdują się fundamenty kościoła pw. św. Piotra, 3 wieże – Bramną (4-kondygnacyjna, mieszkalno-obronna), Południową (dawne więzienie) i Zachodnią, a także XVIII-wieczny ceglany most z arkadami. Latem na dziedzińcu dawnego zamku odbywają się rekonstrukcje historyczne i pokazy walk rycerskich.
8. Jezioro Białe
W gminie Gostynin znajduje się jeden z najczystszych w regionie akwen – Jezioro Białe. Powierzchnia zbiornika wodnego wynosi ok. 150 ha, średnia głębokość niecałe 10 m, a maksymalna aż 36 m. Seniorzy, którzy postanowią wybrać się tu na wycieczkę, mogą odpocząć na szerokich, piaszczystych plażach, z których każda jest własnością prywatną. Jezioro Białe jest objęte strefą ciszy, obowiązuje tu zakaz używania silników spalinowych. Zbiornik znajduje się na terenie Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego. Wschodni i zachodni brzeg porastają lasy sosnowe, natomiast w pozostałej części znajdziemy wiele ośrodków wypoczynkowych, pól namiotowych i campingowych. To idealne miejsce na wczasyseniora z dala od miasta. Oprócz kąpieli wodnych i słonecznych można tu wypożyczyć sprzęt wodny m.in. rowerki wodne, kajaki czy łodzie wiosłowe. To także chętnie odwiedzane miejsce przez wędkarzy, amatorów nurkowania, a nawet jazdy konnej. Dla odwiedzających udostępniane są stoliki i ławy na plaży, miejsca na ognisko czy grilla oraz drewniany pomost.
9. Góra Kalwaria
Kolejnym ważnym punktem na mapie województwa mazowieckiego jest miasto położone nad Wisłą w powiecie piaseczyńskim – Góra Kalwaria. Miejsce to jest szczególnie chętnie odwiedzane przez pielgrzymów i seniorów. Dawna wieś o nazwie Góra, za sprawą biskupa Stefana Wierzbowskiego, została pierwszym miastem, w którego krajobraz wkomponowana była kalwaria. W centrum miejscowości na wzgórku wzniesiono kaplicę nazywaną Domem Piłata, a na krańcach miasta wybudowanego na planie krzyża pojawiły się świątynie. Z Domu Piłata na Kalwarię prowadziła szeroka droga (dziś ul. Kalwaryjska) ze stacjami Męki Pańskiej, która została posypana ziemią przywiezioną z Jerozolimy. Obecnie w miejscu kaplicy znajduje się zabytkowy Kościół pw. Podwyższenia Krzyża, w którego podziemiach umieszczony został sarkofag z ciałem biskupa Wierzbowskiego. Wewnątrz świątyni seniorzy mogą podziwiać woskową Pietę z XVI w. oraz dwa obrazy z końca XVII w. autorstwa Federica Barocciego. Nieopodal kościoła mieści się odbudowany po II wojnie światowej ratusz w klasycystycznym stylu z balkonem. Za budynkiem znajduje się pobenedyktyński zespół klasztorny i barokowy kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP wzniesiony w XVIII w. Podczas zwiedzania świątyni seniorzy zobaczą m.in. XVIII-wieczną chrzcielnicę, ołtarz główny z obrazem Matki Boskiej, a poza jej murami – piękne ogrody klasztorne. W pobliżu kościoła mieści się kaplica z figurą św. Antoniego z Padwy. Będąc w Górze Kalwarii, możemy zobaczyć również Pałac Biskupi z XVIII w. (obecnie biblioteka), klasycystyczną remizę strażacką, dawne kolegium pijarów, w którym dziś mieści się Dom Pomocy Społecznej im. Waleriana Łukasińskiego. W miejscowości mieszkało wielu Żydów. Chasydzi licznie pielgrzymowali do Góry Kalwarii, m.in. odwiedzając Dwór i Dom modlitwy Izaaka Meira Altera, założyciela dynastii cadyków. Ponieważ Żydzi często przybywali do miejscowości, wraz z końcem XIX w. Górę Kalwarię i Warszawę połączyła kolej wąskotorowa. Niestety w czasie II wojny światowej, wielu z nich odbyło swą ostatnią podróż koleją, do warszawskiego getta.
10. Plaża w Ciszycy
Mówi się o niej „polskie Malediwy” i nie bez kozery. Pod Warszawą znajduje się przepiękna, otoczona zielenią, szeroka i piaszczysta plaża. Plażowanie porównywalne do pobytu nad Bałtykiem zapewnia nadwiślański brzeg w Ciszycy, miejscowości położonej w gminie Konstancin-Jeziorna. I choć odpoczynek jest tu jak najbardziej wskazany, seniorzy powinni unikać terenów objętych ochroną przyrodniczą. Plaża w Ciszycy znajduje się w obrębie rezerwatu Wyspy Świderskiej, który obejmuje ochroną wiele gatunków roślin i ptaków. Podczas zażywania kąpieli słonecznych i wodnych seniorzy mają szansę zobaczyć nadwiślańskie ptaki, w tym również bażanty! Plaża w Ciszycy to miejsce dobre do wędrówek pieszych i wycieczek rowerowych – wzdłuż brzegu rzeki biegnie wał zawadowski, którym seniorzy mogą dotrzeć np. do Zamku Czersk. Plaża w Ciszycy to miejsce ustronne, ciche i sprzyjające relaksowi nad wodą.