Osłabienie wiosenne dotyczy ludzi w różnym wieku, także bardzo młodych. Jest ono dowodem braku dbałości o zdrowie, o kondycję naszego organizmu przez cały rok. Środków zaradczych jest na szczęście wiele i każdy może wybrać coś odpowiedniego dla siebie. Naszym Czytelnikom chciałabym zaproponować kurację naturalną, świeżymi ziołami, które każdy ma na ogół w zasięgu ręki. Taka kuracja jest naprawdę bardzo prosta – i tania, wymaga jedynie … wytrwałości. Jest wiele ziół wzmacniających organizm wiosną, wśród nich najbardziej wartościowe to: mniszek lekarski, babka zwyczajna lub lancetowata, krwawnik, podbiał pospolity, liście i sok z brzozy, pokrzywa zwyczajna.
MNISZEK – LEKARSKI
Znają go chyba wszyscy i traktują jako uciążliwy chwast łąk i pastwisk. Tymczasem wykorzystywany jest w przemyśle farmaceutycznym do sporządzania syropów i innych preparatów leczniczych. Mniszek posiada działanie żółciopędne, moczopędne, polepszające trawienie, obniżające poziom cukru i cholesterolu we krwi. Kwiaty działają podobnie jak korzenie (zbierane wiosną lub jesienią) z tym, że są bardziej moczopędne i przeciwzapalne. We Francji oraz Niemczech mniszek jest bardzo popularny jako jarzynka – surówka. Zbiera się go ze stanu dzikiego, wyłącznie na przedwiośniu, gdy tworzy rozetę liści. Po starannym umyciu doprawia się sosem vinaigrette lub pieprzem, solą i śmietaną. Można go również przyrządzić tak jak szpinak. Z młodych liści mniszka można sporządzać napary i maseczki, szczególnie przydatne dla osób mających problem z trądzikiem młodzieńczym i stale przetłuszczającymi się włosami. W maju-czerwcu z kwiatów mniszka sporządza się doskonały i bardzo smaczny syrop – „miód”, działający przeciwzapalnie – i przeciwkaszlowo.
SYROP MNISZKOWY
Zebrać 400 świeżych koszyczków kwiatowych, bardzo dokładnie wypłukać, zalać 1 litrem zimnej wody i gotować pod przykryciem przez 1 godzinę. Następnie przecedzić przez gazę, dodać 1 kg cukru oraz sok z 1 cytryny, wymieszać i gotować na malutkim ogniu jeszcze przez 2 godziny. Gorący syrop przelać do czystych, gorących słoiczków, dobrze zakręcić wieczka, odwrócić do góry dnem, przykryć kocykiem do ostygnięcia (jest to tzw. sucha pasteryzacja).
BABKA ZWYCZAJNA LUB LANCETOWATA
W polskim ziołolecznictwie ma szerokie zastosowanie. Działa – przeciwzapalnie, wykrztuśnie oraz osłaniająco na błony śluzowe. Używana jest – w nieżytach dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, chorobie wrzodowej, zapaleniu spojówek oraz stanach zapalnych skóry. W warunkach domowych świeże liście babki (lub sok z nich) można przykładać na bolesne otarcia, stany zapalne skóry, ukąszenia i użądlenia przez owady. Młode liście babki wskazane są jako dodatek do surówek, sałatek, zup i sosów warzywnych (podobnie jak mniszek i pokrzywa). Godna polecenia jest wiosenna sałatka (działająca oczyszczająco i wzmacniająco na organizm).
Do jej sporządzenia używamy młode listki babki, pokrzywy, mniszka, krwawnika. Wszystko należy starannie wypłukać, drobno pokroić – i przyprawić szczyptą cukru, pieprzu – i soli oraz śmietaną lub sosem (1 łyżka oliwy z oliwek, 1 łyżka soku z cytryny, posiekany ząbek czosnku roztarty – z solą, szczypta pieprzu i ewentualnie cukru). Do tego podstawowego zestawu można dodać według upodobań smakowych: szczypiorek, rzeżuchę, rzodkiewkę, młode listki szczawiu, mięty czy innych roślin wiosennych. Sałatkę odstawiamy w chłodne miejsce i zjadamy z chlebem lub bez. Kurację sałatkową należy zacząć od małych porcji (2 łyżki dziennie) stopniowo zwiększając jej ilość przez okres 2-6 tygodni.
PODBIAŁ POSPOLITY
Zakwita już na przedwiośniu. Najpierw ukazują się małe, jasnożółte kwiaty, zebrane w koszyczku i zamykające się na noc. Po ich przekwitnięciu pozostaje puch, podobnie jak u mniszka. Kwiaty można zbierać już w marcu, kwietniu. Po zebraniu należy je szybko ususzyć, w miejscu zacienionym (najlepiej w suszarni). Liście podbiału, należy zbierać dopiero w maju, czerwcu i suszyć na słońcu. Zarówno kwiaty jak i liście podbiału są cennym surowcem zielarskim.
W medycynie ludowej podbiał stosowany jest pomocniczo przy astmie, suchym, przewlekłym kaszlu, stanach zapalnych gardła i krtani, wypryskach skórnych, przebarwieniach wątrobowych i starczych skóry, schorzeniach płucnych stanach zapalnych żył, obrzękach nóg, stłuczeniach i zwichnięciach, bólach uszu. Odwar z kwiatów podbiału jest niezwykle pomocny w leczeniu schorzeń kobiecych (stany zapalne, nadżerki, upławy). – W tym celu 1 łyżkę kwiatów należy zalać – 1 szklanką zimnej wody i gotować na małym ogniu około 20 minut. Następnie odcedzić i uzupełnić przegotowaną wodą, tak, aby powstała 1 szklanka płynu. Odwar należy pić 3-4 razy dziennie, po 1/4 szklanki.
POKRZYWA ZWYCZAJNA
Należy do najbardziej cennych ziół wzmacniających. Działa regenerująco, krwiotwórczo i oczyszczająco na organizm. Zawiera wiele cennych makro- i mikroelementów oraz witamin. Pomaga w schorzeniach układu moczowego, oddechowego, nieżytach żołądka i jelit, pobudza czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego, obniża ilość cukru we krwi, zwiększa ilość czerwonych krwinek, regeneruje uszkodzony miąższ wątroby, zapobiega zaparciom, wspomaga leczenie schorzeń reumatycznych i onkologicznych, odchudza, poprawia stan skóry i włosów. Najcenniejsza jest pokrzywa zebrana w maju i czerwcu. Polecamy zatem wiosenną kurację sokiem pokrzywowym. Sok z pokrzywy można uzyskać w różny sposób.
Najłatwiej: dokładnie wypłukane liście pokrzywy przelać dość ciepłą wodą, odsączyć na sicie i przepuścić przez maszynkę do mięsa, potem przez gazę wycisnąć sok. Można też użyć sokowirówki. Świeży sok przechowywać w lodówce do 2-3 dni (zakonserwowany miodem lub sokiem z cytryny). Kuracja sokiem to minimum 2-3 tygodni, a najlepiej 6-8 tygodni (z tygodniową przerwą). Sok najlepiej wypijać po jedzeniu, zaczynając od 1 łyżeczki, 3 razy dziennie, dochodząc stopniowo do dziennej porcji 6-9 dużych łyżek. Można go także rozcieńczyć wodą, dodać sok z cytryny. Liście pokrzywy można wykorzystywać także w postaci naparów, nalewek, sałatek, przyrządzać jak szpinak z omletem, naleśnikami.
BRZOZA
Leczniczo i wzmacniająco działa zarówno kora, pączki, sok oraz liście brzozy. Pączki brzozowe są niezwykle cenne, działają oczyszczająco na cały organizm. Mają właściwości moczopędne (usprawniają pracę nerek i pęcherza moczowego), napotne i żółciopędne, działają silnie antyseptycznie. Pomagają (napary z pączków i nalewki) w leczeniu trudno gojących się ran, odleżyn, różnych postaci wyprysków skórnych, gośćcu przewlekłym, artretyzmie. Młode listki brzozy działają podobnie, chociaż słabiej niż pączki. Bardzo cenny i skuteczny – szczególnie w zaburzeniach przemiany materii jest sok brzozowy. Pozyskanie go wymaga nieco zachodu. Trzeba też wybrać odpowiedni termin zbioru. Trwa on zazwyczaj 18-20 dni przed pękaniem pąków, kiedy dni są już dość ciepłe, a noce jeszcze zimne. Sok jest niezastąpiony dla osób schorowanych, anemicznych, osłabionych. Przy kuracji oczyszczająco-wzmacniającej należy wypić 5 litrów soku (stopniowo, do 3 razy dziennie, między posiłkami). W celach leczniczych wypijamy 10 litrów soku (zaczynając od 1 szklanki dziennie i dochodząc do 3 szklanek, w dawkach podzielonych).
Mamy nadzieję, że na wiosnę skorzystacie Państwo z dobrodziejstw przedstawionych tu roślin, dla zdrowia i dobrego samopoczucia.